28 Haziran 2012 Perşembe

M.O.T. & Road Tax

Burada araba satin almak gercekten cok ucuz ama arabayi aldiktan sonraki masraflar genelde arabadan bir kac kat fazlaya patliyor.

Ben arabayi £950 ye aldim ornegin. Ama sadece sigortasina £1300 odemistim. (Bkz onceki yazilar) Simdi arabanin M.O.T. zamani geldi. Yani arac muayenesi. Bu muayene egzost emisyonunu da iceriyor. Son derece onemli cunku M.O.T. olmadan Road Tax da odenemiyor. Boylece on camdaki puldan ceza yemek an meselesi haline geliyor. Benim gozume carptigi kadariyla arabanin en azindan bir lastigi kabakti ki bu hem M.O.T. almama engel hem de yakalaninca cezasi olan bir konu. O yuzden biraz arastirma ile lastik fiyatlarini inceledim once. Marka ve iyi lastikler £70 den basliyor. adini sanini duymadiklariniz ise £50 civarinda. Buna servis ve M.O.T. eklenince en az £400 masraf cikiyor ki bu da mahalle arasi tamircilerde. Boyle olunca dusunuyorsunuz haliyle arabayi hurdaciya satsam servis ucretini uzerine koysam baska bir araba alabilirim diye. Cunku 6 aylik M.O.T.  de £118 yok pahasina arabayi da £400e satsam arabayi aldigim rakama geliyorum zaten.

Ben bunlari dusunurken bir de saga sola sorayim bakalim ne yapabilirim dedim. Kullanilmis lastik fikri cikti ortaya. Az asinmis kullanilmis bir lastigi £20 a buldum. Sadece asinmis olan bir tanesini degistirdim. Stepneyi tamir ettirdim, Fren balatalari da bitikti acmisken onlari da degistirdim Pakistanli tamirciye brother falan diyerek £67 a ciktim. M.O.T. icin de £40 istedi. Tanidigi baska bir pakistanliya goturecekmis. Kendi deyimiyle "White men are so picky brother" mis. 


Sonra bir ara yagini degistiririm. Zaten yag ve yag filtresi ile bujiler kaldi servislik. Ona da bir cozum buluruz sonra hele bir vize gelsin de. 


Arabayi goturdu 2-3 saat sonra getirdi "I'm sorry brother I 've bad news for you" diye geldi. 2 maddeden M.O.T. alamamisim. El freni fazla yukari kalkiyormus ve Normal fren basip basili tutuldugunda asagi fazla iniyormus. Bunlari yaptirinca vereceklermis. Neyse Cumartesi goturuyorum brother'a hallederiz sorun degil diyor. "Today is so busy Masallah" diye bugun birakma bosuna sinyali veriyor bir de. M.O.T. den gecemeyince 10 gun icinde ucretsiz veya dusuk bir ucretle teste tekrar girme sansi var. 


Kisacasi simdilik bence 150 ye bitecek bu servis lastik ve M.O.T. isleri. Ondan sonra satarsam da 12 aylik M.O.T. si var diye fiyati aldigim rakama yakin bir noktaya cekebilirim. 


Bu arada Turk'lerin serbest meslek olarak genelde restoran ve take away isine girmeleri kotu bir yerde. Boyle baska konularda yardimci olabilecek birileri olmuyor. Mecburen 2. en iyi alternatif olan Pakistanlilara yoneliyorsunuz. Ilginc bir saygi ve cekinme var onlarda. Turk'um deyince yuzlerinden okuyabiliyorsunuz bunu. Sanki bir aile buyugunu gormus gibi oluyorlar. Musluman olduguna emin oldugunuz boyle gruplara "brother" diye yaklasirsaniz kesinlikle daha sicak karsilandiginiz da muhakkak. Bir nevi parola gibi bu kelime. 


Yeni birseyler oldugunda gorusmek uzere


21 Haziran 2012 Perşembe

Ingiltere'de gozume batanlar 5

Eveet biraz daha zaman gecti ve biraz daha gozume birseyler batti.
Gelelim neler battigina.

Ilk bakista normal gozuken bircok konu zaman icinde temas ettiginizde anlasiliyor ki o kadar da normal degil. Ornegin ne zaman ki camlari silmek gerekti anliyorsunuz ki camlar disari acilinca silmek ciddi bir sorunmus. :)
Bir terslik oldugunu icinizde seziyorsunuz cogu zaman ama ne oldugunu ilk anda anlamayabiliyorsunuz. Sonra apartman dairesindeki camlar disari acildiginda silmenin imkansiz oldugunu anlayiveriyorsunuz. Ama sonra bir bakiyorsunuz ayda bir bir sirket gelip ucuncu kata uzanan bir sopa ile disaridan camlari siliyor. Demek ki onlar da farketmisler bir salaklik oldugunu. Ama o derece muhafazar ki toplum lan su cercevenin seklini degistirelim demiyor da is icat ediyor bunun icin.

Evlerdeki duman dedektorleri de bir alem. Makarna haslasan otuyor. Bu kadar hassas olmasi once sacma geliyor ama sonra dusununce anliyorsunuz. Evde yemek yapma aliskanligi olmayan bir toplum icin normal bir seviye o.

Insanlar bir sorun oldugunda sistemi zorlamiyorlar genelde. Ha demek ki boyle deyip kabulleniyorlar. Mesela bir otomattan bir malzeme almak icin £2 attim baktim ne para var ne malzeme. Bir Turk olarak bekleneni yaptim yan tarafina avuc ici ile hafif bir tokat attim. Bir sangirti koptu ve tam £24 dustu iade kismina. Hala da bir suru para olduguna da eminim. Bir kisi bile dokunmamis demek ki. Tamam yuttu paramizi ama demek ki adet boyle deyip gecmisler.

Yemek konusu apayri bir blog konusu. En akla gelmeyecek seyleri biraraya getirip yemek kozmopolit kulturun yan etkisi sanirim. Yani insan neden ananasli pizza yapar ki ? Ya da neden peynirli recelli sandvice roka koyar ? Patates kizartmasinin ustune sirke dokmek nasil bir kafanin urunudur (balzamik falan degil bildigin sirke)? Bir de marifetmis gibi herseye bir parca domuz karistirmasaniz da biz de yemek yiyebilsek keske. Ya hocam yapmissin gul gibi hamburgeri neden bacon'a sariyorsun ? Menude sadece tavuk bile yazsa   ne olur ne olmaz diye icinde domuz var mi diye sormak gerekiyor. Cunku en cok tavukla domuz karistirilarak yemek yapiliyor.


Bir de son olarak Klima kullanimi var ki anlatmadan gecemeyecegim. disrida sicaklik 17 derece iken hangi akla hizmetle bilmem is yerinde klimalar aciksa artik. Bu arkadaslarin Turkiye'ye gitseler ne yapacaklarini dusunemiyorum. Buzdolabinda otururlar herhalde. Hava biraz iyi diye tisort giyip ise gidiyorum aksama donmus olarak cikiyorum.


Ehliyeti Aldim

Nihayet ehliyeti aldim. 2 kere teori 2 kere de pratik sinavina girerek Ehliyetime kavustum. 22 senelik bir surucu olarak onur kirici gibi gozukse de aslinda ilk seferde ne oldugunu anliyor, nelere dikkat edildigini goruyor ikincisinde hazirlikli oldugunuzdan daha rahat davranabiliyorsunuz.

Gelelim prosedure;
Once gecici ehliyeti almakla ise baslaniyor. Bu ehliyet sizin ogrenme surecinde araba kullanirken polis tarafindan cevrildiginizde isininize yaradigi gibi, sinavlara girerken yaninizda bulundurmaniz gereken bir belge olarak da kullaniliyor. 2 parcadan olusuyor. 1.si kimlik karti (plastik resimli ehliyet gibi ama uzerinde "Provisional Licence" yaziyor. ikincisi bir dosya kagidi seklinde "Counterpart" denen onemli bir kisim. Bunlari alabilmek icin pasaportunuzu postalamaniz gerekiyor ve 1 ay kadar pasaportla yapacaginiz bir planin olmamasi iyi olur.

Belgeler elinize gectiginde Once teori testine giriyorsunuz. Ozellestirilmis "test centre" lardan size yakin bir tanesinden randevu aliyorsunuz (bu test merkezinin yogunluguna gore degismekle birlikte asagi yukari 2 hafta sonrasindan baslayan bir randevu tarihi demek) Pasaportunuz ve size gonderilen belgeler ile birlikte teste giriyorsunuz. (Eger piyasadaki kitap CD setlerinden biriyle 2 gun calistiysaniz gecemeyeceginiz bir test degil.) bu test iki bolumden olusuyor 1. bolumde bilgisayar karsisinda test seklinde bir veya daha fazla cevabi isaretliyorsunuz. Sonra bir kac dakika dinlenme payi ile Hazard Perception denen bolume geciliyor. Bu bolumde Bilgisayarda arka arkaya 12 video oynuyor. Videoda bir arabanin onune yerlestirilmis kameradan yolda gidiyormussunuz izlenimi yaratiliyor. Siz tehlike olusabilecek durumlarda veya frene basmak, yavaslamak, direksiyonu kirmak gibi yapacaginiz durumlarda mouse'a tikliyorsunuz. (cekinmeden her durum olusmaya baslamadan once tiklayin sadece surekli basip durmayin yeter) 

Mesela ben bu bolumde kaldim ilk testte. Eger bir videoda 5 durum varsa sadece 5 kere tiklanacak gibi dusundum. Halbuki 5 durum varsa 30 kere tikla farketmiyor. Ne kadar once durumu farkettiginize gore puan veriliyor.

Teori testinin sonucu siz daha odadan cikarken hazirlanip veriliyor. Eger gectiyseniz soguk damgali bir kagit veriyorlar. Uzerinde bir seri numarasi var. Bu numarayi pratik sinavi icin randevu alirken kullaniyorsunuz. Pratik sinavinda pasaportunuzu gormek istemiyorlar. Sadece counterpart ve kimlik yeterli oluyor. (her halukarda ne olur ne olmaz diye teori testini gectiginize dair kagidinizi ve varsa Turk ehliyetinizi hatta pasaportunuzu yaniniza alabilirsiniz)

Ogrenme surecinde (!) normalde arabanin arkasina onune birer "L" yapistiriyorsunuz (Learner) bu surec icinde yaninizda ehliyeti olan birisi oldugu sekilde araba kullanabiliyorsunuz. Otobanlara girmeniz normalde yasak veya en fazla 1-2 cikis (Junction) icin girmenize goz yumuluyor. Eger geleli 1 sene olmadiysa Turk ehliyeti gecerli ise bu sartlar sizi pek baglamiyor. Cunku Turk ehliyeti ile 1 sene araba kullanma hakkiniz var. Ancak bunda da yasayan arkadaslardan duydugum su . "O bir sene ne zaman basliyor ? " bu sorunun cevabini kimse net olarak bilmiyor. Ulkeye ilk girdiginiz anda mi ? Ankara anlasmasi ile aldiginiz vize tarihinde mi ? yoksa arabayi aldiginiz tarihte mi ? Yani oldukca bulanik bir durum bu. Bir de tabi Turk ehliyeti ile ceza yerseniz ne olacagi biraz karanlik. Soyle ki Ingiliz ehliyeti olsa ceza puani ehliyetten dusuluyor ve para cezasini internetten oduyorsunuz bitiyor. Ama Turk ehliyeti olunca ceza puani dusulemedigi icin mahkemeye cikartildiginiz soyleniyor. (Ben bu bir sene boyunca ceza yemedigim icin bire bir yasamadim bilmiyorum) Eger mahkemeye cikarsaniz vize uzatma doneminde formdaki mahkemeye ciktin mi kismi basiniza bela olabilir.

Pratik sinavina girmeden once birkac saat ders almakta fayda var. Zaten pratik sinavina gireceginiz arabayi bir driving instructor'dan kullanacaginizi dusunurseniz ilk 5 saat ilk 6 saat gibi indirimli fiyatlardan faydalanirken bunu da araya sokarsiniz. Normalde her yer kum gibi ders veren adamlarla dolu. Usenmeyip arastirin. Fiyatlar ciddi farkediyor cunku. Mesela ben ilk 6 saat icin £60'a anlastim. normalde saat basina £20 civarinda aliyorlar. Onlarin arabasi ile girmenin bircok avantaji var. Oncelikle arabalar teste girmeye elverisli (yani gostergelerdeki ikaz lambalari yanmiyor, sigortalari tamam, isaretleri tamam) Cunku teste gireceginiz arabaya dana gibi bir L harfi yapistirmak, sigortalar vs derken bir suru seyle ugrasmaktan kurtuluyorsunuz. Bir de arabalar genelde kucuk oldugu icin sokakta geriye donmek icin dar bir alan secildiginde sorun da olmuyor.

Bu noktada o kadar kucuk detaylar var ki her yaptiginiz kucuk bir hatada bir centik atiyorlar ve toplamda galiba 16 hata olunca kaliyorsunuz. Ama uyarmadi demeyin 50 dakikalik testte 16 centik hizla ulasabileceginiz bir rakam. Mesela her kenara cekme ve kalkmada sinyal vermeden once etrafi kontrol etmek sonra sinyal vermek gerekiyor. Eger etraf musait degilse sinyali de vermeyeceksin. Sana sola cek dediginde asagi yukari 50m lik alan icinde yaya yoksa veya bir arac yoksa sinyal vermemeniz gerekiyor. trafikte durdugunda ondeki arabanin lastiklerinin asfaltla birlestigi noktayi gorebilecek mesafede durman gerekiyor.
kavsaktan donerken dondugun taraftaki yolun orta seridine lastigin degmeyecek, anayolda giderken aradan hizla gelen bir araba gorursen hiz kesmeyeceksin (arka taraftaki trafigi engelliyormussun), hiz limiti 30 mil ise 30 la gideceksin (yavas gitmekten kalan birsuru insan var)  doner kavsaklarda sinyal vermen gereken noktalara dikkat edeceksin. Yani kildan tuyden birsuru detay var.

Test bittiginde size sonucu arabadan cikmadan soyluyorlar. Gectiyseniz isterseniz size bir evrak veriyorlar kendiniz postaliyorsunuz isterseniz sizdeki evraklari aliyorlar onlar postaliyor. (onlar daha hizli hallediyorlarmis oyle dediler) Size de afili bir kagit veriyorlar. Ehliyetiniz postadan gelene kadar bu kagit sizin ehliyetiniz oluyor.

Bu testlerin her biri ucretli tabi. Guncel fiyatlar ve prosedurlere http://www.direct.gov.uk/en/Motoring/index.htm adresinden ulasabilirsiniz.