17 Eylül 2016 Cumartesi

Baska bir ev kiralama macerasi

Bu sefer benim degil bir takipcimin basindan gecti ve kendi kaleminden sizlerle paylasmasini istedim. Farkli ve yeni bir tecrube oldugu icin gelecek olanlarin cok faydalanacagini dusunuyorum. Ismini veremesem de kendisine buradan tesekkur ederim. Kalemine saglik hocam.



Ankara Antlasmasina Ingiltere’den basvuranlarin/basvuracaklarin (Turkiye’den basvuranlarin da cok farkli olmadigini yazinin ilerleyen bolumlerinde anlayabilecegiz) karsilacaklari sikintilarin basinda ev kiralama geliyor olsa gerek. Hele bir de ailece gelinmis ise.

Malumunuz uzere vize sonucunun gelmesi, teoride 6 ay kadar surebiliyor. (Eylul 2016 itibari ile pratikde 3 ay) Bu sure zarfinda, dogal olarak barinacak bir yer bulmak gerekiyor. Bu konuda izlenebilecek birkac yontem var. En populer ve basit olani, Airbnb.co.uk uzerinden aylik veya daha uzun sureli, esyali hazir ev kiralamak. Bu sistemde istenen tek kriter, limiti yeterli bir kredi kartina sahip olmaniz. (ev sahiplerinin size evlerini guvenle teslim etmeleri icin, sitenin tavsiye ettigi bazi kriterler var ama yazimizin konusu bu degil. Baska bir yazida basli basina bu sistem anlatilabilinir) Bu noktadan sonra, birakin Ingiltere’yi, sistemde kayitli, dunyanin heryerindeki tum evler sizin. Paraniz varsa malikane bile kiralayabilir, pasalar gibi vizelerinizi bekleyebilirsiniz.

Lakin, bizim gibi okul caginda cocuklari olan ve cocuklarinin bir an evvel okula baslamasini isteyen bir aile iseniz, yerlesik duzene gecmek icin izleyeceginiz yollar farkli olacaktir. Ankara Antlasmasini kullanacaklarin malumudur ki, bir seylere baslayabilmek icin, bazi paradokslari asmak gerekiyor. Ornegin bankada hesap acmak icin, gaz, internet, telefon vs gibi abonelik faturalari istenmekte. Gaz, internet vs aboneligi icin ev kontrati istenmekte. Ev kontrati icin bankada olusacak kredi gecmisi istenmekte (farkindaysaniz baslayamadan basa donduk :) ) Biz bu paradoksun icine ev kiralama isinden girelim dedik :) (nasil olsa farkeden birsey yok)

Bu konuda, Ankara Antlasmasi ile gelmis olsun veya baska yollardan gelip bu ulkede kalmak icin gelmis Turklerin genelde yaptiklari, Turklerin genelde yasadiklari Kuzey Londra ve civarindaki Turk emlakcilarla irtibata gecmek ve en kolay yoldan (biraz pahalli da olsa) kapagi bir eve atmak. Biz o yolu izlemedigimiz icin, artilarini eksilerini bilemiyorum. Ama kredi gecmisi vs aramadan ev verebiliyorlar. Nede olsa hemsehriyiz :) Biz, zaten o bolgeye yerlesmek istemedigimizden, daha sakin ve yasamin daha uygun oldugu, biraz daha kuzeyde ev tutmak istiyorduk. 

Ingiltere’de ev bulmanin en hizli ve kolay yolu (ki Turkiye dahil bir cok ulkede artik boyle. Ileride neler cikacak acaba? Bu yaziya bakar, hep beraber guleriz :) ), rightmove.co.ukzoopla.com vs gibi emlak sitelerinden ev arastirip emlakcilarla, ister email ister telefon yoluyla irtibata gecmek. Bu konuda detay icin http://macrop-changinglife.blogspot.co.uk/2014/06/ilk-tasinmamiza-dogru.html

Ev kiralama isinin bir sure alacagini dusundugumden, Airbnb’den bir ev kiralayip basladik rightmove’dan emlakcilarla irtibata gecmeye. 1-3-5-10, Allah ne verdiyse hepsine attim e-mail. Attigim e-emaillerde, ulkeye yeni geldigimizi, oturum izni icin basvurumuzun Home Office’de oldugunu, herhangi bir kredi gecmisim olmadigini acik acik yaziyordum. 2-3 tanesi dondu, 3-5 ev falan baktik, bir tanesini tutalim dedik. Emlakciya OK dedikten sonra macera basladi. Buyrun;

Oturum izninizi iceren vizelerinizi gorebilir miyiz ?
???
Oturum izninizi iceren vizelerinizi gorebilir miyiz ?
Onu anladim ablacim da, yok dedik ya.
Aaa o zaman olmaz.
Ne olmaz ?
Size ev kiralayamayiz.
Kiralarsiniz.
Kiralayamayiz.
Avukatim kiralayabileceginizi soyledi.
O zaman kiralariz.
Hah adam ol! Ne yapiyoruz simdi ?
Kredit check yapacagiz.
?!?!?
Ablacim yok dedim ya kredi gecmisim benim bu ulkede.
Uluslararasi yapariz. (International Credit Check)
Haa iyiymis. Yapin o zaman. 

Ucuncu taraf bir firmaya verdik bilgilerimizi. Hatiri sayilir da bir para da havale yaptim bu is icin. Aradan bir hafta gecti, ses seda yok. Sordum emlakci ablaya ne yaptiniz diye;

Firma sizin hic bir bilginize ulasamiyorlarmis *.
Normaldir ablacim. Muhasebeci Selahattin abiden bilgi isteyecek halleri yok, adam Ingilizce adini soyleyemiyor. Benden de birsey istemediler. Kendileri calip kendileri oynamislar. Simdi ne yapiyoruz?
Yillik 35,000 pound geliri olan kefil (Guarantor ) bulun.
Oldu! Yaz ablacim; adres: 10 Downing Street, isim: David Cameron
?1?!?
Ablacim iyimisin sen! Isi nereden nereye getirdiniz. Vazgectim ben, verin parami geri!
O para geri odemesiz.
Ablacim firma bir islem yapmamis neyin parasini alip geri vermiyorsunuz.
Malesef veremeyiz.
OK. See you later :) **.

Bu arada epey vakit kaybetmis olduk ve canlar iyice sikilmaya basladi ve malesef okullar da acildi. (Bu arada okul isini cok kafama takmamam gerektigini bir cok kaynaktan ogrendikten sonra, o konuyu da kafamdan attim )

Basarisiz bu girisimden sonra; Ali ile yaptigim gorusme, isimin mekan bagimsiz olmasi ve yasam sartlarinin daha da uygun olmasi sebebi ile, daha da kuzeye cikmaya karar verdik ve tekrar dustuk yollara.

Airbnb’den Manchester civarinda baska bir ev kiralayip, yeni arayislara basladik. Yine ayni sistem (rightmove uzerinden emlakcilarla iletisim). Lakin bu kez yazim/iletisim seklimi “eziklikten”, “keyfiniz bilir, siz kaybedersiniz” moduna cevirdim. Yine 5-10 emlakciya mesaj yazdiktan sonra beklemeye basladik. (Ali’nin unutmadigim laflarindan biridir; “bu ulkede beklemeye alisacaksin”) 2-3 gun sonra 2-3 tanesi dondu, 3-5 ev falan baktik (bu satirlar tanidik geldi mi). 

Evin birini begendik gibi olduk :) Emlakciyla bundan sonra diyalogumuz;

Evi tutacak olursak, nasil ilerleyecegiz ? Mevcut vizemiz 2 ay sonra bitecek, uzatmak icin Home Office’e basvurduk. Pasaportlarimiz da orada.
Bana, sizin ve esinizin pasaportunu ve Home Office Case ID’lerinizi e-mail atin, Home Office’den Right to Rent check yapacagim.
Right to Rent ? (Aylardir ev bakiyoruz, ilk defa karsilastigimiz bir terim)
Yes, right to rent. Burada ev kiralama izninizin olup olmadigini teyit etmemiz lazim.
Hay hay, tabi atarim ablacim. Boyle de canimi ye. (Eminim bu son cumleyi anlamamistir ablam. Zaten bana Mehmet deyip duruyordu :) )

Zaten dijital bir dunyada yasadigim icin, arabaya biner binmez caktim e-maili ablama (Saat 2pm civari idi). Ablam, ancak ofise gidince sorabilecekmis. E normal. Acelesi olan bir Ingiliz henuz gormedim zaten.

Iki saat sonra bir e-email emlakci abladan;

Sordum Home Office’e. 2 is gunu icinde doneceklermis. (Bu arada gunlerden Cuma. Yani? Yanisi, en erken Sali’ya kadar yat kulaginin uzerine :) ) Eee Ali’den ogrendik ne de olsa Beklemeyi ogrenecegiz.

Saat 5:26pm’de emlakci abladan bir e-mail geldi. Telefonun bilgilendirme kisminda ablamin ismini gorunce, “yine ne nane cikacak bakalim” dedim icimden. E-maili actim, ilk satir “Uzgunum ama bugun baktiginiz ev sahibi, kendi kiracisini buldugunu soyledi.” 

E normal.

E-mailin devami “Bu arada, Home Office’den sizin ve esinizin UK’de ev kiralama izninizin olduguna dair yaziyi aldigimi da bildirmek isterim. Sizi portfoyumuze ekledik, size uygun ev gelir gelmez bilgilendirecegiz.”

Hahaha, saka gibi. Aylardir ev bakiyoruz, vizeler (olumlu ya da olumsuz) gelmek uzere artik, neler ogreniyoruz.

Simdi gorustugumuz her emlakciya; “Ulkeye yeni geldik, kredi gecmisimiz yok, arastirmayi teklif dahi etmeyin. Pasaportlarimizin orijinalleri de elimizde yok. Home Office’e bunu ve baskaca meraklariniz varsa sorabilirsiniz. Kirayi odeme ile ilgili cekinceniz varsa, Turkiye’deki banka hareketlerimi ve mevcut mevduatimi gosterebilirim” diyorum.

Simdi cok daha rahatiz. Hala “kafamiza gore bir ev” bulamadik ama umutlarimiz yemyesil :)

Keyifle

* Aradan 15 gun gectikten sonra, referans firmasi telefon edip, referans isleminizi tamamladik dediler ?!?!?
** Bu konuyu avukatimla paylastim, yazdigi bir e-mail ile parayi ertesi gun iade ettiler :)